Pas was ik in de ‘week van de bibliotheek’ bij een lezing van Judith Koelemeijer, over haar laatst gepubliceerde boek. Het was aangekondigd als een autobiografisch werk, een verhaal waarin zij zelf betrokken was. In de lezing vertelde ze dat ze gegrepen was door de vraag of dat wat ze in haar herinnering meedroeg waar was. Het onderzoek naar de waarheid van haar herinnering bracht haar tot het schrijven. Non-fictie literatuur. Een prachtige, inspirerende lezing, zowel wat betreft de inhoud, als ook wat betreft de manier waarop ze ons als publiek wist te boeien.

In dezelfde tijd werkte ik ook met een groep die zich wilde richten op het autobiografisch schrijven. In die cursus vertel ik dat we onze herinneringen serieus kunnen nemen. Misschien niet de herinnering op zich maar de betekenis die we aan die herinnering geven, en die we door middel van het schrijven voor onszelf helder krijgen. Daartoe schrijven cursisten naar aanleiding van een situatie uit hun verleden deze situatie zo nauwkeurig mogelijk op, zoals die in hun herinnering plaatsvond.

Daar zit nu een verschil in benadering. In de cursus gaat het om het achterhalen, of ontdekken van de interpretatie die je aan je herinnering geeft, van de betekenis die de opgedane ervaring je aanreikt. Een herinnering die je niet onderzoekt op waarheid, maar die je onderzoekt op de betekenis die deze heeft voor je. Deze betekenis heeft een sturende kracht op dat wat je op dit moment doet. Deze betekenis heeft beslissende invloed op de keuzes die je op dit moment maakt. Het doet me herinneren aan een project in de begintijd van mijn werk binnen het vormingswerk met jongeren die tijdens hun jeugd, soms net een jaar daarvoor, naar Nederland waren gekomen. In dit project onderzochten ze hun verleden aan de hand van hun ervaringsgeschiedenis, onderzochten ze ook het verleden van hun familie, en de familieverhalen. Met dat onderzoek, aangevuld met een onderzoek naar het heden, konden ze een goede keus maken voor hun toekomst. Autobiografisch schrijven in de kinderschoenen.